Seperazzjoni Mandatorja tal-Iskart
Is-separazzjoni tal-iskart hija mandatorja f’Malta u Għawdex mill-14 t’April 2023. Kulħadd irid jissepara tajjeb l-iskart tiegħu u jarmih fil-bins it-tajbin, inklużi negozji, entitajiet governattivi u mhux governattivi kif ukoll djar privati.
Meta tissepara l-iskart tiegħek, tkun qed tnaqqas il-ħtieġa ta’ miżbliet ġodda, iżżid ir-riċiklaġġ ta’ materjali u tgħin biex tiġġenera enerġija rinnovabbli, għal ambjent aktar ekoloġiku u nadif, u kwalità ta’ ħajja aħjar f’Malta u Għawdex.
Skart separat – il-kontribut tiegħek għal futur sostenibbli!
Kif tissepara l-iskart tiegħek
- Trejs tal-aluminju u fojl (nadif)
- Laned tax-xorb
- Kartun
- Kaxxi tal-ikel tal-kartun (nodfa)
- Fliexken taż-żejt tat-tisjir
- Kontenituri tal-kosmetiċi (nodfa)
- Fliexken tad-deterġenti (kontenitur vojt)
- Kaxxi tad-deterġenti
- Laned tal-ikel
- Għotjien tal-vażetti
- Kontenitur tas-sapun likwidu (vojt)
- Magażins
- Fliexken tal-plastik
- Kontenituri tal-marġerina (nodfa)
- Tappijiet tal-metall
- Kartun tal-Ħalib u Juice
- Gazzetti
- Notebooks
- Karta
- Boroż tal-karti (nodfa)
- Boroż tal-plastik (nodfa)
- Tappijiet tal-plastik
- Kontenituri tal-plastik
- Pakketti tal-plastik tal-ikel
- Fliexken tal-plastik
- Fliexken tax-shampoo (vojta)
- Fliexken tax-shower gel (vojta)
- Laned tal-isprej (vojta)
- Kaxxi tat-take-away (nodfa)
- Rombli tat-toilet paper
- Prodotti Iġeniċi (kontenituri nodfa)
- Kontenituri tal-jogurt (nodfa)
- Ġobon
- Kafè
- Ikel imsajjar
- Fdalijiet tal-ikel
- Laħam imsajjar jew nej
- Prodotti tal-ħalib
- Bajd u qxur tal-bajd
- Ikel skadut (mingħajr ippakkjar)
- Ħut
- Fjuri
- Qxur tal-frott u tal-ħaxix
- Għasel
- Weraq
- Għaġin
- Ikel nej
- Frott u ħxejjex immuffati
- Gazzetti maħmuġin
- Srievet maħmuġin
- Zokkor
- Boroż tat-te
- Weraq tat-te
- Spreads (eż. għasel u butir)
- Qxur tal-ġewż
- Qxur tal-frott tal-baħar
- Xewk tal-ħut u għadam tal-laħam
- Għadam tal-frott
- Tejp
- Fojl tal-aluminju maħmuġ
- Baking Paper
- Ċeramika miksura/pyrex
- It-tgeżwir tal-ikel maħmuġ
- Tejp tas-cellophane
- Kaxxi maħmuġin tat-take away
- Pakketti miksija bil-fojl
- Trab
- Polystyrene
- Tikketti
- Ritratti
- Qsari tal-pjanti
- Sponoż użati
- Oġġetti sanitarji
- Żraben
- Xagħar (bniedem u annimal)
- Mirja żgħar miksura
- Stikers
- Tubi tat-toothpaste
- Materjali tat-tindif użati
- Ingwanti tal-lastku wżati
- Ċraret tal-art użati
- Karta tax-xamà
- Wet wipes
- Fdalijiet u rmied tas-sigaretti
- Xemgħat
- CDs
- Pakketti ta’ snacks
- Toothpicks
- Stikek tal-ġelat u skewers tal-injam
- Zkuk
- Oġġetti Sanitarji
- Skart tal-annimali u żibel tal-annimali domestiċi
- Ħrieqi
- Fliexken tal-ħġieġ
- Vażett tal-ħġieġ
Armi l-ħġieġ tiegħek kif suppost. Għall-ġbir mill-bankina, huwa importanti li toħroġ il-ħġieġ tiegħek f’kontenitur li jista’ jerġa jintuża. Ir-residenti jistgħu wkoll jagħmlu użu minn wieħed mis-Siti għall-Iskart Goff tal-WasteServ, wieħed mid-diversi Bring-In Sites, jew iBiNs, jew ir-Roadshow Truck tagħna meta jżur il-lokalità tiegħek.
Skart Goff
Is-servizz ta’ ġbir ta’ skart goff huwa bla ħlas għad-djar kollha. Dan jinkludi oġġetti li huma kbar wisq għall-iskart normali tad-dar. Biex teħles mill-iskart goff tiegħek, tista’ jew tikkuntattja lill-Kunsill Lokali tiegħek għal appuntament biex jinġabar dan l-iskart, jew inkella tieħdu f’wieħed mis-Siti għall-Iskart Goff.
Skart Perikoluż
Ir-rimi ta’ skart perikoluż għandu jsir b’mod li huwa sikur għall-ambjent. Dan l-iskart għandu jintrema f’wieħed mis-Siti għall-Iskart Goff. Skart perikoluż jinkludi skart bħal:
- Kimiċi (inklużi kontenituri vojta tal-kimiċi)
- Żebgħa (inklużi kontenituri vojta taż-żebgħa)
- Żjut lubrikanti
- Solventi
- Batteriji
- Bozoz tad-dawl użati*
- Tubi tan-neon*
* Jistgħu jintremew ukoll fir-Roadshow Trucks tal-WasteServ.
Mediċina
Tista’ tarmi l-mediċina qadima, użata, mhux mixtieqa u skaduta tiegħek fi spiżerija awtorizzata. Hawnhekk, tista’ tarmi pilloli u kapsuli sfużi jew ippakkjati, mediċini fil-fliexken, inhalers u tubi tal-krema mediċinali.
Qatt m’għandek tieħu oġġetti bijoperikolużi bħal siringi u apparat tal-EpiPen fi spiżerija. Dawn għandhom jintremew f’kontenituri speċjali għar-rimi ta’ oġġetti li jaqtgħu u jittieħdu f’wieħed mis-Siti ta’ Skart Goff.
Skart Kummerċjali
Il-WasteServ tipprovdi s-servizzi meħtieġa lill-entitajiet kummerċjali biex jarmu l-iskart tagħhom b’mod sigur. Dan is-servizz jiġi offrut bi ħlas, fuq talba tal-istabbiliment.
Entitajiet kummerċjali għandhom isegwu proċeduri differenti għal rimi ta’ skart skont it-tip ta’ skart u l-kwantitajiet involuti. Għal din ir-raġuni, inti ġentilment mitlub tikkuntattja lill-Wasteserv għal aktar informazzjoni:
- Ibgħat email fuq wao.ws@wsm.com.mt jew;
- Imla l-formola onlajn għal mistoqsija dwar l-iskart jew;
- Ċempel fuq il-freephone (8007 2200)
Għal aktar informazzjoni dwar is-separazzjoni tal-iskart, tista’ wkoll iżżur il-websajt tal-WasteServ billi tikklikkja HAWN jew tniżżel il-Gwida għas-Separazzjoni tal-Iskart HAWN.
Ċentri għall-Użu mill-Ġdid tal-Iskart
Iċ-Ċentri tal-Użu mill-Ġdid tal-Iskart joffru oġġetti wżati u ‘maħbubin
minn qabel’ li għad għandhom valur u jistgħu jingħataw ‘ħajja’ oħra.
Tista’ tagħti donazzjoni ta’ oġġetti mhux mixtieqa li għadhom f’kundizzjoni
tajba billi teħodhom f’Ċentru għall-Użu mill-Ġdid tal-Iskart li jinsabu fi ħdan
is-Siti għall-Iskart Goff ta’ Ħal Luqa, Ħal Far, l-Imrieħel u Tal-Kus
fix-Xewkija, Għawdex.
L-aċċess għaċ- Ċentri tal-Użu mill-Ġdid tal-Iskart huwa possibbli bil-mixi. Hemm passaġġi li għandhom daħla separata minn dik tas-Sit għall-Iskart Goff biex iċ-Ċentri għall-Użu mill-Ġdid tal-Iskart ikunu sikuri u aċċessibbli għal prams, strollers u nies bi problemi ta’ mobilità, inklużi siġġijiet tar-roti.
Oġġetti li tista’ tagħti bħala donazzjoni u li huma aċċettati fiċ-Ċentri għall-Użu mill-Ġdid tal-Iskart tal-WasteServ jinkludu:
- Injam
- Għamara loose
- Kotba
- Ċeramika
- Viti
- Tessuti
- Ġugarelli
- Strumenti Mużikali
- Aċċessorji tad-dekorazzjoni tad-dar
- Provvisti għall-annimali domestiċi
- Mirja
Oġġetti bħal dawn li ġejjin mhumiex aċċettati:
- Batteriji
- Tajers tal-karozzi
- Tagħmir tas-sigurtà
- Tagħmir tat-trabi, inklużi car seats u prams
- Ċilindri tal-gass
- Tagħmir mediku
- Skart ta’ tagħmir u partijiet elettriċi u elettroniċi
- Slielem
- Żebgħa, kimiċi, u skart perikoluż ieħor
Ħinijiet tal-ftuħ:
Mit-Tnejn sal-Ħadd, inklużi festi pubbliċi, bejn is-07:30 u s-17:30 (eskluż Jum il-Milied u Jum l-Ewwel tas-Sena).
Roadshow Trucks
Ir-Roadshow Trucks tal-WasteServ qed iżuru l-lokalitajiet kollha biex jagħmluha aktar faċli għalik li tarmi l-iskart tiegħek b’attenzjoni, filwaqt li jipproteġu lilek u lill-ambjent f’dan il-proċess.
L-oġġetti li jinġabru jinkludu:
- Ħwejjeġ
- Plastik
- Metall
- Żejt tat-tisjir
- Bozoz tad-dawl u tubi tan-neon
- Vażetti u fliexken tal-ħġieġ
- Karta u kartun
- Batteriji tad-dar
- Basktijiet u żraben
- Polystyrene
- Borom u taġnijiet
- Apparat elettroniku żgħir
- Żebgħa u solventi
- Sprejs tal-aerosol
Din l-inizjattiva tgħin ukoll biex titnaqqas il-kontaminazzjoni tal-iskart riċiklabbli, peress li r-Roadshow Trucks għandhom kompartimenti separati għal kull wieħed mill-flussi tal-iskart. Id-dati u l-postijiet eżatti taż-żjarat tat-trakkijiet jistgħu jiġu kkonfermati mill-Kunsill Lokali tiegħek jew billi żżur il-websajt tal-WasteServ.
Siti għall-Iskart Goff
Is-Siti għall-Iskart Goff huma faċilitajiet fejn il-pubbliku jista’ jġib u jarmi diversi tipi ta’ skart domestiku goff, skart domestiku perikoluż kif ukoll materjali riċiklabbli.
Id-dħul f’Sit għall-Iskart Goff huwa permess biss b’vettura. Jiġu applikati livelli differenti ta’ aċċess skont il-kategorija tal-vettura tiegħek.
Hawnhekk jiġi aċċettat biss skart domestiku. Għal aktar informazzjoni dwar oġġetti li jiġu aċċettati, żur il-websajt tal-WasteServ.
Ħinijiet tal-ftuħ:
Is-Siti għall-Iskart Goff huma miftuħa mit-Tnejn sal-Ħadd, inklużi festi pubbliċi, bejn is-07:30 u s-17:30 (eskluż Jum il-Milied u Jum l-Ewwel tas-Sena).
Skeda Nazzjonali tal-Ġbir tal-Iskart
Tfasslet skeda nazzjonali ġdida għall-ġbir tal-iskart biex jiġi ssimplifikat il-ġbir tal-iskart bieb bieb madwar Malta u Għawdex skont dak li ġie stabbilit fil-Pjan Nazzjonali dwar l-Immaniġġjar tal-Iskart.
L-iskeda se tkun kif ġej:
It-Tnejn: Skart organiku (borża bajda)
It-Tlieta: Skart imħallat (borża sewda)
L-Erbgħa: Skart organiku biss (borża bajda)
Il-Ħamis: Skart riċiklat (borża griża jew ħadra)
Il-Ġimgħa: Skart organiku (borża bajda)
Is-Sibt: Skart imħallat (borża sewda)
Il-ġbir tal-fliexken tal-ħġieġ se jsir kull l-ewwel u t-tielet Ġimgħa tax-xahar.
Aktar informazzjoni dwar l-iskeda l-ġdida se titqassam lir-residenti mill-kunsilli rispettivi tagħhom.
Din l-Iskeda ma jkollha ebda effett fuq dawk l-entitajiet kummerċjali li għandhom arranġamenti alternattivi għall-ġbir tagħhom tal-Iskart.
Ħinijiet tal-Ġbir tal-Iskart
Il-ħinijiet tal-ġbir tal-iskart huma biss għall-ġbir tal-iskart mill-bankina, dak li hu skart domestiku.
Multi
Bejn April u Ottubru 2023, l-awtoritajiet qed iwettqu kampanja edukattiva biex jiffamiljarizzaw lill-pubbliku mar-regolamenti obbligatorji ġodda tas-separazzjoni tal-iskart. Matul dan il-perjodu, persuni (anki dawk li joperaw fil-kuntest ta’ attività kummerċjali) li jinqabdu jarmu l-iskart b’mod mhux xieraq se jirċievu twissija. Wara li jiskadu dawn is-sitt xhur, mill-14 ta’ Ottubru 2023, in-negozji li jinqabdu jarmu l-iskart b’mod inadegwat se jiġu mmultati €75, filwaqt li l-familji se jiġu mmultati €25. Dawn il-multi jirduppjaw għal €150 u €50 rispettivament jekk l-individwu jinqabad ripetutament jarmi l-iskart b’mod mhux xieraq.
| Multi jekk ma tisseparax l-iskart | ||
|---|---|---|
| L-Ewwel Offiża | It-Tieni Offiża | |
| Settur Kummerċjali | €75 | €150 |
| Settur mhux kummerċjali/Djar | €25 | €50 |
Uffiċjali tal-ERA u uffiċjali minn entitajiet oħra se jkunu qed iwettqu spezzjonijiet kontinwi fil-lokalitajiet kollha, kemm għall-attivitajiet domestiċi kif ukoll kummerċjali, biex jiżguraw li l-iskart li qed jiġi depożitat għall-ġbir bieb bieb ikun isseparat skont ir-regolamenti, fil-boroż xierqa li jinħarġu fil-jiem korretti.
Suġġerimenti
Suġġerimenti biex titnaqqas il-ġenerazzjoni tal-iskart (bonus points li tiffranka l-flus ukoll):
- Ixtri prodotti mingħajr ippakkjar tal-plastik
- Ixtri oġġetti li jdumu jintużaw iktar fit-tul
- Ixtri inqas affarijiet
- Uża lunch box u kontenitur tax-xorb li jista’ jerġa’ jintuża
- Uża basktijiet u shopping bags tad-drapp
- Partat, biddel, issellef u sewwi l-oġġetti tiegħek
FAQs
Is-separazzjoni tal-iskart tinkludi l-ġbir u r-riċiklaġġ ta’ tipi differenti ta’ skart. Hija parti kruċjali mill-immaniġġjar tal-iskart li tgħin biex jitnaqqas l-ammont ta’ skart li jispiċċa fil-miżbliet u l-inċineraturi. Meta nisseparaw l-iskart tagħna f’materjali riċiklabbli u skart organiku, nistgħu nnaqqsu l-ammont ta’ skart li jispiċċa fil-miżbla, nipprevjenu t-tniġġis, nikkonservaw il-materja prima u nnaqqsu l-emissjonijiet tal-gassijiet serra.
Separazzjoni xierqa tal-iskart tgħin ukoll biex jiġi żgurat li l-materjali jiġu ttrattati b’mod xieraq. Meta materjali mhux riċiklabbli jew ikkontaminati jitħalltu ma’ materjali riċiklabbli jew skart organiku, jista’ jwassal għal kontaminazzjoni tan-nixxiegħa kollha, li jagħmilha aktar diffiċli u għalja biex jiġu riċiklati jew komposti dawk il-materjali.
Ir-rimi xieraq tal-iskart huwa responsabilità ta’ kulħadd għax kulħadd għandu jgawdi l-ambjent naturali.
Il-materjali li jintbagħtu fil-miżbla huma tipikament midfuna u jitħallew biex jiddekomponu maż-żmien. Madankollu, dan il-proċess jista’ jiġġenera gassijiet serra, bħall-metanu, li meta jinħeles fl-atmosfera, jista’ jaqbad is-sħana u jikkontribwixxi għat-tisħin globali u t-tibdil fil-klima.
Minbarra l-metan, gassijiet oħra li jniġġsu jistgħu wkoll jiġu emessi – bħal komposti organiċi volatili (VOCs) u sustanzi perikolużi li jniġġsu l-arja (HAPs). Dawn is-sustanzi li jniġġsu jista’ jkollhom effetti negattivi fuq il-kwalità tal-arja lokali, li potenzjalment iwasslu għal problemi respiratorji u problemi oħra ta’ saħħa għall-komunitajiet fil-qrib.
Dawn il-gassijiet li joħorġu jistgħu jikkontribwixxu wkoll għal irwejjaħ spjaċevoli fiż-żona tal-madwar li jistgħu jkunu ta’ inkonvenjent għar-residenti fil-qrib, u jħallu impatt fuq il-kwalità tal-ħajja tagħhom.
Materials that are sent for recycling are typically sorted, cleaned and processed into new products. For example, recycled paper may be turned into new paper products, while recycled plastic may be used to make new plastic bottles or containers.